پرسیاوشان با نام علمی Adiantum capillus veneris گیاهی است علفی ، سرخسی و پایا که در نواحی مدیترانه ، اروپای مرکزی و جنوبی ، آمریکا و ایران رشد می‌کند . در ایران در مناطق شمالی از جمله مازندران ، گیلان و در تهران در مناطق شرق ، غرب و جنوب غربی قابل مشاهده است . این گیاه زیبا و چند ساله معمولاً در نقاط مرطوب ، گرم ، اماکن سایه دار و کم نور می‌روید .  برگ‌های آن که کمی ریز هستند ، شبیه برگ گشنیز بوده که استفاده طبی دارند و دارای دم‌برگ‌های بسیار نازک و دراز ، شبیه مو می‌باشد . ساختار برگ گیاه مثلثی و دارای ۳ لوب است ، برگ‌ها در لبه‌ها تاخوردگی پیدا می‌کنند و زیر این تاخوردگی‌ها هاگدان‌ها قرار می‌گیرند . در نمونه‌های تقلبی که آسپیدیوم است ؛ هاگدان‌ها در تمام سطح پشت برگ اند .

پرسیاوشان دارای ریزومی خزنده ، قهوه ای رنگ ، سفت و تو خالی است که ریشه‌هایی باریک از آن خارج می‌شود و دمبرگ های آن بنفش رنگ هستند . نتایج حاصل از مطالعات گیاه شناسی قومی و یا بومی گیاه پرسیاوشان در منطقه نشان می‌دهد که این گیاه برای درمان سرماخوردگی ، درمان تب و سرفه مفید است .

گیاه پرسیاوشان در گویش مازندرانی به نام‌های سیولنگه واش ، گیلکی چاه سیالَک و سیالک ، لری پَرِسیووَش و در گویش کردی با نام سیاوخشی قابل شناسایی است . این گیاه به فقر مواد آلی و عناصر کم مصرف ، مقاومت خوبی را نشان می‌دهد و این گیاه از نظر نیاز‌های اکولوژیکی بسیار کم توقع است .

خواص پرسیاوشان در سلامتی انسان ها

نتایج حاصل از مطالعات اتنوبوتانی گیاه پرسیاوشان در مازندران نشان می‌دهد که بیشترین استفاده از این گیاه برای درمان سرماخوردگی ، درمان تب و سرفه و کم‌ترین مورد مصرف آن برای درمان سرخک در اطفال است . اما در کنار این ها موارد مهم درمانی این گیاه به ترتیب به شرح زیر است :

بهبود عملکرد دستگاه ادراری و تناسلی 

این روزها بسیاری از افراد حتی پزشکان برای درمان بیماری ها به سراغ داروهای گیاهی می روند . چرا که همه به این نتیجه رسیده اند که درمان های شیمیایی بعضی اوقات عوارض سنگینی را با خود به همراه دارد . شاید گیاهان دارویی دیر اثر باشند اما کاملا بی ضررند و درمان آن ها قطعی می باشد . چنانچه به مشکلات ادراری مانند تنبلی مثانه و یا بی اختیاری ادرار دچار هستید مصرف گیاهان دارویی از قبیل دمنوش پرسیاوشان ، نخل اره ای ، علف پنیر و غیره پیشنهاد می شود .

برای درمان عفونت های ادراری نیازی به استفاده از آنتی بیوتیک ها نیست چرا که مصرف مکرر آن ها موجب اختلال در سلامت ریز اندام های روده ای شده و حساسیت بدن را به عفونت ها بیشتر می کند . برای این منظور هم می توانید از دمنوش پرسیاوشان ، ریشه مارشمالو و قره قاط استفاده کنید .

سلامت کبد

بالا رفتن غلظت پلاسمایی بیلی روبین خون که یکی از دلایل اصلی یرقان یا همان زردی است ، اغلب ناشی از بیماری های پیش کبدی ، کبدی مانند هپاتیت و پس کبدی مانند سنگ کیسه صفراست . کیسه صفرا وظیفه دفع بیلی روبین که ماده‌ای حاصل از تخریب گلبول‌های قرمز است را دارد . با داشتن رژیم غذایی چرب کلسترول در صفرا افزایش میابد و رسوب می‌کند در نهایت سنگ صفرا ایجاد می‌شود و بیلی روبین به وسیله کیسه صفرا نمی‌تواند دفع شود . بهترین راه خلاصی از این مشکل مصرف مواد غذایی کم کالری و بدون کلسترول است .

خواص پرسیاوشان ضمن سم زدایی و پاکسازی کبد ، باعث تخلیه صفرای مازاد شده و از تشکیل سنگ صفرا جلوگیری می کند . دمنوش این گیاه با خارج کردن مایعات اضافی بدن و سموم از طریق عرق و ادرار ، از تشکیل اِدِم جلوگیری می کند .

سلامت دستگاه گوارش 

از آن جا که سلامت دستگاه گوارش و داشتن تغذیه سالم امری ضروری در زندگی انسان هاست بنابراین باید به مواد خوراکی که انتخاب می کنید بسیار دقت کنید . به خصوص افراد مسن که آنزیم های گوارشی کمتری نسبت به بقیه ترشح می کنند و همین روند منجر به مشکلات گوارشی می شود . مصرف برخی از مکمل های غذایی و گیاهان دارویی که بیشتر تحت نظر پزشک تجویز می شوند در حفظ سلامت دستگاه گوارش بسیار موثر است .

حفظ سلامت پوست و مو با خواص پرسياوشان

در یكصد سال گذشته گیاهان نقش تعیین كننده ای در درمان بیماری‌ها از جمله بیماری‌های پوستی ایفا مـی‌كردنـد . اما با پیدایش داروهای شیمیایی  بـه‌تـدریج نقش آنها كمرنگ شد و آنتی بیوتیك‌ها و داروهای شیمیایی به طور وسیعی كاربرد پیدا كردند . در سال‌های اخیر به خاطر رویكرد مجدد مردم به مـصرف داروهای گیاهی و عوارض جانبی كمتر آنها ، تعادل مـصرف بـه نفع داروهای گیاهی در حال رقم خوردن اسـت . پژوهش‌‌ها نشان می‌‌دهند كه بعضی از گیاهان در جلوگیری از ریزش مو و سلامت پوست تاثیر دارند .

خواص پرسیاوشان در طب سنتی

خواص پرسياوشان از نظر طبّ قدیم ایران ، معتدل است . در طب گذشته از گیاه پرسیاوشان در درمان سرفه و علائم سرماخوردگی و ریزش منطقه‌ای مو استفاده می‌شد . امروز با کشف موارد درمانی بیشتر با استفاده از خواص پرسیاوشان به نتایج قابل توجهی رسیدند که در ادامه برایتان به طور کامل شرح خواهیم داد .

1. فواید پرسیاوشان صفرا و بلغم را از معده و روده بیرون می‌کند .
2. خواص گیاه پرسياوشان کرم کش است .
3. خواص پرسياوشان ادرارآور است و سنگ مثانه را دفع می‌کند  .
4. فواید پرسیاوشان عادت ماهیانه را باز می‌کند .
5. برای رفع تنگی نفس بچه‌ها فوايد پرسياوشان بسیار مفید است .
6. خواص پرسیاوشان  اسهال را بر طرف می‌کند و تب بُر است .
7.  برای تقویت مو و رشد موها ، برگ تازه‌ی پرسیاوشان را به صورت پماد درآورده و روی سر بمالید یا این که از دم کرده‌ی آن استفاده کنید .
8.  در هنگام زکام و سرماخوردگی از بخور پرسیاوشان استفاده کنید .
9.  اگر پماد و یا دم کرده آن را به سر بمالید شوره سر را بر طرف می‌کند .
10. فوايد پرسياوشان طحال و کلیه را تقویت می‌کند
    

    مضرات و عوارض پرسیاوشان

    خواص پرسياوشان سبب شده است تا این گیاه  کاملاً بی خطر باشد و حتی در طول تاریخ برای کودکان به کار رود و هیچ گونه عوارضی نداشته باشد . فقط باید در زمان استفاده از آن توجه داشت که زنان باردار باید از مصرف دمنوش پر سیاوشان خودداری کنند و اینکه استفاده طولانی مدت و زیاد از دمنوش این گیاه برای قلب و ریه مضر است .